Nowoczesne leczenie endodontyczne (kanałowe)
Ból zębów pojawia się w różnym czasie i różnych okolicznościach, zarówno ten ostry, bardzo silny, jak i ten przewlekły, ciągnący się tygodniami i miesiącami. W 90% ból jest spowodowany problemami związanymi z miazgą zęba. Jest to najbardziej wewnętrzna część zęba, składająca się z nerwów i naczyń krwionośnych. Zajmuje ona przestrzeń wewnątrz zęba, którą można porównać do jaskini z licznymi bocznymi tunelami tworzącymi skomplikowany labirynt: jest więc tak zwana komora główna w koronie zęba oraz różna liczba kanałów korzeniowych zlokalizowanych w korzeniach zęba.
Pojawienie się bólu zęba najczęściej świadczy to o zakażeniu bakteriami miazgi zębowej. Stan zapalny miazgi stopniowo doprowadza do jej obumarcia, a bakterie szybko wnikają we wszystkie zakamarki zajmowanej przez nią przestrzeni.
Jeżeli na tym etapie nie podejmie się odpowiedniego leczenia, przebywające w tej przestrzeni bakterie i produkty rozpadu nerwu przedostaną się przez korzeń do otaczającej go kości i tam wywołają stan zapalny.
Na czym polega leczenie kanałowe (endodontyczne)?
Przebieg leczenia można podzielić na dwa etapy. W pierwszym etapie leczenie kanałowe polega na dokładnym usunięciu zakażonej bakteriami miazgi z zajmowanej przez nią przestrzeni.
W drugim etapie tak oczyszczoną i odpowiednio poszerzoną przestrzeń (kanały we wszystkich korzeniach) szczelnie zamyka się za pomocą specjalnego materiału wypełniającego, a następnie kontroluje się poprzez wykonanie zdjęcia rentgenowskiego.
Czasem po leczeniu kanałowym mogą pojawić się dolegliwości bólowe (samoistne lub podczas nagryzania), które po kilku dniach ustępują.
Czy leczenie kanałowe jest zawsze skuteczne?
W przypadku obecności stanu zapalnego pod korzeniem zęba w kości, o sukcesie leczenia można dopiero powiedzieć po 6 – 12 miesiącach. Mniej więcej tyle czasu trwa jego wyleczenie po ostatecznym wypełnieniu kanałów korzeniowych. Wykonane wtedy nowe kontrolne zdjęcie rtg, porównane z pierwszym zdjęciem, da jasność, czy leczenie, które z technicznego punktu widzenia należy uznać za udane, jest przez organizm tolerowane.
Jednak należy pamiętać, że pewien niewielki odsetek (2-8%) tych zabiegów kończy się niepowodzeniem i takie zęby wymagają ponownego leczenia kanałowego, leczenia chirurgicznego lub nawet usunięcia. Dodatkowo w przypadku leczenia zębów ze stanem zapalnym pod korzeniem zęba w kości, istnieje ryzyko (14-26%), że pomimo prawidłowo przeprowadzonego leczenia zmiany w kości się nie cofną – leczenie wtedy polega na chirurgicznym usunięciu zmiany zapalnej, a czasem na usunięciu całego zęba albo jego części.
Czy naprawdę leczenie kanałowe jest tak trudne i niepewne?
Leczenie kanałowe wymaga wyjątkowej precyzji i często dużej ilości czasu. Zabieg często jest skomplikowany, ponieważ w jego trakcie mogą się pojawić następujące trudności:
– przestrzenie z miazgą zęba (komory i kanały w korzeniu zęba) mają różne kształty i nieregularności, a informacje o ich położeniu i liczbie są oparte na danych statystycznych, które potwierdzają się jedynie w pewnym stopniu;
– przestrzenie o nietypowych kształtach trudno jest czasem oczyścić specjalistycznymi narzędziami;
– w nie doczyszczonych zakamarkach pozostaje martwa i zainfekowana bakteriami miazga, która może być przyczyną niepowodzenia w leczeniu;
– narzędzia wykorzystywane podczas leczenia mają pewną ograniczoną wytrzymałość i w bardzo ciasnych lub zakrzywionych przestrzeniach mogą się złamać, a wtedy usunięcie złamanego narzędzia czasem jest niemożliwe.
Dlaczego leczenie kanałowe jest takie drogie?
Leczenie kanałowe pochłania często bardzo dużą ilość cennego czasu. Dodatkowo wymaga zastosowania:
drogiego sprzętu, tj. mikroskop zabiegowy, specjalistyczne urządzenia do oczyszczania, poszerzania oraz wypełniania przestrzeni po usuniętej miazdze;
wielu drogich drobnych narzędzi, które ze względu na delikatność często są jednorazowe;
drogich płynów dezynfekcyjnych służących do płukania kanałów;
często kilku zdjęć rentgenowskich (przed, w trakcie i po leczeniu).
Czy warto leczyć zęba kanałowo?
Wprawdzie leczenie kanałowe jest jedną z najmniej pewnych metod leczenia w stomatologii, daje jednak możliwość zachowania przez pacjenta na bardzo długi okres czasu zębów, które w innym wypadku powinny być usunięte. Przy dokładnym przeprowadzeniu każdego etapu zabiegu, szczególnie przy braku niespodzianek związanych z nietypowym kształtem przestrzeni zajmowanej przez miazgę zęba, bardzo prawdopodobne jest osiągnięcie sukcesu.
Dlatego dla ratowania zęba zawsze warto podjąć próbę zastosowania leczenia kanałowego. Tym bardziej, że w porównaniu z możliwościami uzupełnienia brakującego zęba, tj. implant, czy most, jest to niewątpliwie tańsza metoda leczenia i nie wymagająca interwencji w sąsiednie zęby.
